İSTANBUL (e-ha) “Makine Yapan Makine” olarak da ifade edilen hassas takım tezgâhlarının yerli üretimini geliştirmek amacıyla düzenlenen Çalıştay, İstanbul Teknik Üniversitesinde yapıldı. İTÜ, Sanayi İl Müdürlüğü, Avrasya Bir Vakfı, ASAM ile Bilim-Teknoloji Çalışma Grubunun müşterek olarak düzenledikleri çalıştaya sanayiciler, akademisyenler, Cumhurbaşkanlığı, Savunma Sanayii Müsteşarlığı, TÜBİTAK’tan uzmanlar katıldı.
e-Haber Ajansı (e-ha) editörünün kaynağından aldığı bilgiye göre; İmalat sanayiinin can damarını oluşturan hassas takım tezgâhları yerli ve milli olarak üretilmeli.
Uzmanlar, Hassas Takım Tezgâhları’nın kalemden tüfeğe, en basitinden en karmaşığına tüm makinelerin imalinde birinci derecede stratejik öneme sahip olduğunu, yerli ve milli olarak üretilmesinin önceliklerin en başında yer alması gerektiğini ifade ettiler. Bu tezgâhların ithalinde, Almanya ve Japonya’nın ciddi engeller çıkardığı dikkate alınarak vida milini, kızaklarını, servo motorlarını Türkiye kendi üretmesi gerektiğini vurguladılar.
Çalıştayda, Prof. Dr. Haydar Livatyalı, Yavuz Kul, Prof. Dr. İsmail LAZOĞLU, Prof. Dr. İbrahim E. SAKLAKOĞLU, Prof. Dr. İlker Murat KOÇ, Dr. Erdal GAMSIZ, Yair Geller, Muharrem S. ERBERDİ Mehmet KARACA, Salih KESKİN gibi uzman, akademisyen ve sanayiciler çözümle ilgili görüşlerini belirttiler.
Çalıştayın kapanış konuşmasını Bilim Teknoloji Çalışma Grubu Başkanı Ramazan BAKKAL şunları ifade etti:
“2018’de Bilim ve Sanayi Bakanı Mustafa VARANK, “Takım tezgâhlarını stratejik alan ilan edeceğiz.” vaadinde bulunmuştu. Biz bu vaadin takipçisiyiz. 1838 Baltalimanı anlaşmasını hatırlayalım. İngiliz hariciyesi ve entelijans servisi, padişahımızın yanına girip çıkan herkese, ‘Sultan bu anlaşmayı imzalarsa devleti kurtulacak, Avrupalı olacak’ diye söylettiler. Sultan imzaladı ve ekonomimiz iflas etti. Şimdi biz tersini yapacağız. Padişahımıza diyeceğiz ki ‘Ehemmi mühimme tercih ediniz.’ Hassas Takım Tezgâhlarında son teknolojiyi yakalayıncaya kadar her türlü desteği veriniz… Başarınca ithal edilenden 4-5 kat ucuza çıkan yerli ve milli makinelerin çalışacağı fabrikalarımız olacak. Ürün maliyetleri düşecek… İhracatta rekabet şansı artacak. Ekonomi canlanacak. Devletimizi yönetenler “Emeklilikte Yaşa takılanları ne yapacağız? Avrupa’nın, Amerika’nın yaptırımları ne olacak?” diye düşünmeyecekler. Hassas Takım Tezgâhları konusu başarıya ulaşıncaya kadar destek verirseniz, bilin ki canlanan ekonomi sayesinde ülkemiz huzura kavuşacaktır.”
ÇALIŞTAYDAN BAZI DETAYLAR;
Şaban GÜLBAHAR – Avrasya Bir Vakfı Başkanı
Türkiye güçlü olmak mecburiyetinde. Makine yapan makinelerin ana malzemesi vasıflı çelik. Vasıflı çelik üretmemiz lâzım. Aksi halde dışarıya bağımlılıktan kurtulamayız. En fazla hangi makineyi ithal ediyorsak onu yapmamız gerekiyor. Her türlü ihanete rağmen sanayimizi kendimiz kurmalıyız. Devlet aklının reorganize edilmeye ihtiyacı var.”
ÜMİT İLHAN – İstanbul Sanayi İl Müdürü
Teknoloji odaklı Sanayi Hamlesi rekabet gücünün artırılması ve ileri teknoloji ürünlerinin teşviki için çalışıyoruz. Teknolojik ürünün çarpan etkisi geometrik büyür. Üreten, ekonominin efendisidir. Köylü ürettiği için milletin efendisidir denildi. Şimdi ileri teknoloji üretirsen efendisin. Makine yapan makinelere sahip olup kendi ürünlerimizi yapmamız gerekiyor.
Prof. Dr. Haydar Livatyalı- Yıldız Teknik Üniversitesi öğretim üyesi
Bugünkü çalıştayımızda talaş kaldırma makineleri denebilecek özel tezgâhlara odaklandık. Otomotiv, beyaz eşya, inşaat ve savunma gibi sektörlerdeki tüketim mallarının ve parçalarının seri üretiminde; her türlü imalat sanayiinin üretim mallarının veya makinalarının çoğu büyük ebatlı özel parçalarının görece düşük adetlerle imalatında takım tezgâhları kullanılmakta.
Yavuz KUL - TÜBİTAK TEYDEP
“Sanayinin varlığında kritik bir sektör. Üretim ekosistemi için hızlı bir şekilde desteklenmesi gerekiyor. Bu sektörde çok ciddi bir dışa bağımlılık var. Bazı tezgâhların Türkiye’ye satışında, bilhassa savunma sanayiinde engeller çıkarılıyor.”
Prof. Dr. İsmail LAZOĞLU- KOÇ ÜNİVERSİTESİ
“ Türkiye’nin ciddi bir üretim gücü var. Hollanda 17 milyon nüfusla bizden fazla üretiyor. Bizde milli gelir 9.311 dolar onlarda 30 bin dolar. Torunlarımızın refahı için bu pastanın büyümesi lâzım. Bu ancak yüksek katma değerli ürünlerle olur. Dünyada 17.18. sıralardayız. İlk ona girme hedefinden söz ediliyor. Bunun için bizim her yıl % 7 büyümemiz gerekli. Diğer ülkeler hiç ileri gitmezler ve biz de her yıl % 7 büyür isek 10 yıl sonra ilk ona girebileceğiz. Gençleri nitelikli yetiştirmek ve stratejik düşünmek zorundayız. Japonya neye yatırım yapıyor, Almanya neye yatırım yapıyor iyi bilinmeli. Malzeme bilimciye ihtiyacımız var. İleri mühendislik malzemelerine ihtiyaç var. Güney Kore’de bir milyon kişiden 7 bin insan Ar-Ge’de çalışıyor. Ar-Ge’ye milli gelirden ayırdığı pay % 4.3 le dünyada lider.”
Dr. Muzaffer ERTEN
“Proje başarılı bitiyor ama imalat devam ediyor mu? Takip sistematiği var mı? Alman Takım Tezgâhları birliği 1891’de kuruldu, Japonya’da Hassas Takım Tezgahları Birliği 1933’de kuruldu. Türkiye’de ciddi bir bilgi birikimi var. Devletin yardımcı olması gereken pazar açmak. Yapalım da, nasıl satarız daha önemli? Her şeyi sıfırdan yapmak zorunda değiliz.”
Yair GELLER – İleri CNC / “Türkiye bu mühendislik alt yapısı ile istediği makinayı yapabilir.”
Prof. Dr. İ. ETHEM SAKLAKOĞLU-Ege Üniversitesi
“Türkiye’nin çıkışı özel tezgâhlarla olur. İĞREK MAKİNE daha büyük ebatlı makineler yapıyor. DRİNLER MAKİNE de 4-5 metreye ulaşan gezen köprülü tezgahlar yapılıyor. SPİNNER ultra hassas CNC tezgâhları var. Özel donanımlı tezgâhlar yapılmalı. Farklı imalat teknolojisini birleştiği, taşlama, broşlama, parlatma . Politika önerilerim: Çağrılı projelerle desteklenmeli. Tezgâhlara ileri özellikler kazandırılmalı. Girişim firmaları desteğinde de biraz başıbozukluk var.”
Prof.Dr. İlker Murat KOÇ - İTÜ / “Servo motor teknoloileri, optik sensörler, kapasitif sensörler, gaz sensörleri 025 KW ile 5.5 KW aralığında servo motor açığı var. Takım tezgahları savunma ve havacılıktan karaya indi.
Dr. Erdal GAMSIZ -Ses 3000 “Stratejik önemi olan konu makine üreten makineler. Talaşlı imalat, metal kesme şekillendirme. Üretimde takım tezgâhı kullanılmayan hiçbir alan yok. Çin bu alanda büyük rekabetçi. Devletin öncelikleri arasına girmeli Takım Tezgâhları. Türkiye’de hedef ve plan olmalı. Devletin desteği, alım garantisi vergi ve finans desteği olmalı.”
Mehmet KARACA - DENER MAKİNE/ “2016’ da TAKSAN’ı aldık. Fabrika yapan fabrika. Makine yapan makine. 1974 ambargosu sonucu 1976’ da kuruldu bu tesis. 1984’ ten sonra özelleştirme ile küçülmeye başladı. 1200 çalışandan 369’ a düştü. Uluslar arası bloke yedi. Tasfiye oldu. TAKSAN, hem imalatı, hem sektörü hem dünyayı biliyor. 86 ülkede distribitör sistemleri var. Almanya’da, Hindistan’da ve Şikago’da bayileri var. Sac işleme merkezi sattığımız yerlere takım tezgâhı da satarız. TAKSAN, 2003’ e kadar kamu kuruluşu. 2016’ da tasfiye edilince DENER GRUP aldı. 3 yıllık ar-ge Takım Tezgâhı sonunda seri üretime başladık. Talep üzerine üç boyutlu, 5 eksen tezgâhlar üretmeye başladık. 2020 yılının ilk çeyreğinde piyasaya vereceğiz. 5 eksene yöneldik. Yerli CNC tezgâh üretilebilir mi sorununu aştık. Zor bir süreç oldu, ama yaptık. Yan sanayi oluşmalı. Stratejik sektör bu. Otomobilden tarım makinesine kadar ne yapsanız takım tezgâhına ihtiyacınız var. Yüzde yüz kendimiz yapalım istiyoruz.”
Salih KESKİN- Bilim Teknoloji Çalışma Grubu “Türkiye küresel inovasyon indeksinde ilk ellide var. 2017’ de 43. İken 2018’ de 50. liğe düştü. 2019’ da biraz daha iyi. Dünya’da çok ciddi yatırımlar yapılıyor. Bizde özel sektör inovasyona yatırım yapmıyor. Türkiye A-Ge için 2017’ de 7.1 milyar lira harcadı. Samsung tek başına Ar-Ge için 13.5 milyon dolar harcadı… 2017’de Türkiye’nin toplam ihracatı ile Samsung’un ihracatı aynı. Hangi alanda inovasyona yoğunlaşmalıyız? Bu toplantıyı Türkiye’nin imkânlarını stratejik alanlara yoğunlaştırmasına dikkat çekmek için düzenledik. Dünya, bilhassa Japonlar her bir çalışanından inovasyon kaynağı olarak yararlanıyor. IBM’in 320 bin çalışanı var. 320 bin kişiden gelen 10 fikri öne çıkarıyor. İlk 50 firmanın tek bir ortak özelliği cirosunun % 20 sini inovatif faaliyetlere ayırmasıdır.
Tuncay KAYA-Binbaşı- Genelkurmay Başkanlığı
“Savunma sanayiindeki firmaları belirledik. Yol haritası yaptık. Katmanlı imalat için de yol haritası yaptık. Birçok alan için yol haritalarımız yapıldı. En iyi çözümün yol haritası olduğu anlaşılmakta. Helikopter üretimi için granit kızartma tezgâhına ihtiyaç var. Türkiye’ye satmıyorlar.”
e-Haber Ajansı (e-ha)
